Kyūdō (jap. 弓道 kyūdō?, dosł.: droga łuku, łucznictwo) - dawne japońskie łucznictwo ceremonialne, wywodzące się z tradycji samurajskich i łączące w sobie elementy równowagi walki i opanowania w filozofii zen.

Cel kyūdō

W czystej formie kyūdō jest praktykowane jako sztuka i jako środek rozwoju moralnego i duchowego. Wielu łuczników uprawia kyūdō jako sport, jako główny cel stawiając celność. Najwyższym ideałem kyūdō jest "seisha seichu" - "właściwe strzelanie to właściwe trafianie".

Ekwipunek

Yumi (japoński łuk) jest wyjątkowo długi (powyżej dwóch metrów), przewyższając wysokość łucznika (kyūdōka). Yumi produkowane są tradycyjnie z bambusa, drewna i skóry, przy użyciu metod, które nie zmieniły się od wieków, jednak niektórzy łucznicy (szczególnie nowicjusze) używają łuków zrobionych z syntetyków, np.: z laminowanego drewna okrytego włóknem szklanym lub węglowym. Nawet zaawansowani kyūdōcy mogą posiadać yumi i ya (strzały) nie wykonane z bambusa z powodu jego wrażliwości na skrajne warunki klimatyczne.

Drzewce ya tradycyjnie również są bambusowe, z lotkami z piór orła lub jastrzębia. Większość drzewców obecnie także wytwarza się z bambusa (niektórzy łucznicy używają jednak aluminiowych lub z włókna węglowego), lotki natomiast wytwarzane są z piór indyków lub łabędzi. Każde ya ma płeć (męskie ya nazywane są haya; damskie - otoya); robione są z piór wziętych z różnych stron ptaka. Wystrzelone haya obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, podczas gdy otoya obraca się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Kyūdōcy strzelają zwykle dwa razy w ciągu rundy, haya używa się jako pierwszej strzały.
Trening kyudo

Łucznicy zakładają na prawą rękę rękawicę zwaną yugake. Yugake zazwyczaj produkuje się ze skóry jelenia. Kciuk rękawicy ma bruzdę, której używa się do naciągania cięciwy (tsuru).

Kyūdōka zazwyczaj rozpoczyna trening strzelając do słomianego celu (makiwara) z bardzo małej odległości (około dwóch metrów lub na odległość napiętego yumi trzymanego poziomo względem środka ciała). Ponieważ cel jest tak blisko i strzał raczej nie będzie chybiony, łucznik może skoncentrować się bardziej na poprawieniu techniki niż na tym, gdzie poleci strzała. Po rozgrzewce łucznik przechodzi do strzelania na większą odległość, strzelając do celu zwanego mato. Rozmiar mato i dystans są różne, ale większość mato mierzy zwykle 36 centymetrów (lub 12 sun - tradycyjna japońska jednostka miary, 1 sun = około 3,03 cm) średnicy (wartość ta reprezentuje typową szerokość klatki piersiowej japońskiego mężczyzny), a strzela się z odległości 28 metrów.
Technika

Łuk trzymany jest w lewej ręce, cięciwę napina się prawą ręką.

W przeciwieństwie do zachodnich łuczników (którzy napinają łuk nie dalej niż do kości policzkowej) kyūdōcy napinają łuk tak, że dłoń z cięciwą znajduje się za uchem. Jeżeli zrobi się to niewłaściwie podczas zwalniania strzały cięciwa może uderzyć łucznika w ucho lub twarz.

Zaraz po strzale łuk (w rękach wprawnego łucznika) obraca się w dłoni tak, że cięciwa zatrzymuje się przed zewnętrzną częścią przedramienia lewej ręki łucznika. Czynność ta (yugaeri) jest kombinacją techniki i naturalnego zachowania łuku i jest charakterystyczna tylko dla kyūdō.